Июль айынын "кара" күнүнөн дагы жаман? Айбар Султангазиев Covid-19 боюнча коңгуроо кагууда
Өнөктөштүк тармактар ассоциациясынын башчысы Айбар Султангазиев Кыргызстандагы коронавирустун үчүнчү толкуну активдүү фазага өтүп, өткөн жылдын "кара июлунан" кыйла жаман болот деп эсептейт. Анын пикиринде, өлкөдө индиялык штамм үстөмдүк кыла баштады жана бир-эки жуманын ичинде коронавируска каршы күрөшүү үчүн бардык ресурстар түгөнүшү мүмкүн.
"Акыркы үч күн Кыргызстандагы COVID-19нун үчүнчү толкуну 2020-жылдын июль айына салыштырмалуу же жок дегенде күзгү толкундун деңгээлинде оңой болот деген үмүттөрдү таш капты. Бардык көрсөткүчтөр боюнча индиялык штамм келип, үстөмдүк кыла баштады. Оорунун белгилери өзгөрд, 25-30 жаштагы жаш адамдар катуу оорушат, адам эки-үч күндө түзмө-түз жыгылып, былтыр ооруп калгандар, анын ичинде эмделгендер дагы оорушат.
Ушундан улам, тез жардам унаасы эс-учун жоготуп жаткан адамдарга да келбейт, анткени командалар жетишсиз, коронавирус менен ооругандарды жаткыруу барган сайын кыйын болуп жатат, ооруканалар ансыз деле толуп кетти, оорулуу дарыгерлердин саны бир нече деп бааланууда күн сайын ондогон. Бирок азырынча дарыканаларда керектүү дары-дармектер бар, бирок алардын көлөмү чектелүү.
Индия коронавирус штамынын башка өлкөлөрдө жайылышын байкап, анын жайылуу ылдамдыгы Ухань штаммынын көрсөткүчүнөн бир нече эсе жогору экени түшүнүктүү болуп калды, акыркы 10 күндүн ичинде, 26-июндан кийин бир жерде, саламаттыкты сактоо тутумунун коронавирус менен ооругандарды кабыл алуу мүмкүнчүлүктөрү түгөнөт. Эки-үч жумада, балким андан эртерээк дагы ушундай тагдырга аймактардагы саламаттыкты сактоо мекемелери туш болот. Июль айынын аягына чейин мамлекеттик мекемелерде дагы, дарыкана тармагында дагы дары-дармектердин запасы түгөнүп калуу коркунучу жогору.
Өз убагында медициналык жардам көрсөтүлбөсө, өлүмдүн дагы бир нече эсе көбөйүшүнө алып келет жана жаштар ооруну жеңилирээк көтөрөт жана оорунун белгилери байкалбаса, жаш топтор арасында өлүм көбөйүшү мүмкүн. Өнөкөт оорулары бар адамдардан тышкары, мурунку штаммдан улам алсырап калгандар өзгөчө тобокелчиликке туш болушат.
Бул кырдаал өлкөнүн бүткүл жашоосун өзгөчө кырдаалдын рельсине өткөрүп берүүнү, балким аскердик операциялардын шарттарын талап кылат. Президент жана министрлер кабинети чечимдерди кабыл алууну жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына же айрым министрликтерге өткөрүп бербестен, бүткүл өлкө боюнча шашылыш чараларды көрүшү керек.
Мамлекеттик медициналык мекемелерде дагы, дарыкана тармагында дагы бир нече миң керебеттерди жайгаштыруу, колдо болгон жабдууларды, биринчи кезекте кычкылтек аппараттарын, желдеткичтерди, дары-дармектердин запасын инвентаризациялоо керек. Шашылыш түрдө дары-дармектердин запастарын толуктоо, амбулатордук дарылоочуларга үйдөн медициналык жардам көрсөтүү үчүн кошумча мобилдик топторду уюштуруу, ыктыярдуу кыймылын активдештирүү, бейтаптарга онлайн-консультация берүү керек. Өткөн мезгилде оорулууларды оордугуна жараша сорттоо маселелери көп жолу талкууланды, мындай ыкма жардам көрсөтүүдө жана бейтаптарды ооруканага жаткырууда толугу менен колдонулушу керек.
Мамлекеттик кызматкерлердин онлайн режиминдеги иштөө режимине өткөрүү, мүмкүн болушунча чектөө чараларын киргизүү, жергиликтүү кеңештерге шайлоону кийинкиге жылдыруу, аймактар аралык кыймылга чектөө, диний жөрөлгөлөрдү өткөрүү жана ж.б. Калктын экономикалык ишине таасир этпеген нерсени мүмкүн болушунча чектеп коюңуз. Индиялык штаммдын жайылуу ылдамдыгы ушунчалык жогору болгондуктан, бул чараларсыз бир эле учурда оорулардын саны бардык акылга сыярлык сандардан ашып кетиши мүмкүн.
Да поможет нам Бог (Аллах и все остальные Боги)!" - написал Айбар Султангазиев у себя на странице в Facebook.
Кудай бизге (Аллах жана башка бардык кудайлар) жардам бер! "- деп жазган Айбар Султангазиев Facebook баракчасына.
Эске салсак, акыркы сутка ичинде Кыргызстанда 870 жаңы COVID-19 учуру аныкталды.
