Узак мөөнөттүү курулуш Бишкек - Кара-Балта: унаа жолунун курулушу качан бүтөт? Репортаж
2017-жылдан бери жүрүп келе жаткан Бишкек-Кара-Балта жолун калыбына келтирүү иштери кызуу жүрүп жатат. Негизги бөлүгү ушул жылдын ноябрь айына чейин бүтмөкчү.
Белгилей кетсек, 2017-жылы биринчи сегмент боюнча жумуштар башталган - Кара-Балта шаарынан Азамат унаа базарына чейин. Аталган тилкеде жолдун узундугу 45,1 чакырымды түзгөн. Анын жалпы узундугу 52,1 км.
Транспорт жана коммуникация министрлигинин жол инженери Нурмат Калмурзаев айткандай, бүгүнкү күнгө чейин аталган тилкедеги жумуштар 93% га аткарылды, 42 км узундуктагы жолго асфальт төшөлдү, үч чакырымдан бир аз ашыгыраак бөлүгү калды Сокулук айылында. Азыр ал жерде асфальт-бетон катмарын төшөөгө даярдануу максатында жолду тизүү иштери жүрүп жатат.
Аны тезирээк ишке киргизүү үчүн чоң жолдо белгилер параллель коюлуп, бөлүүчү темир бетон парапеттери орнотулган. Ошондой эле, жакында тротуар жолунун курулушу жана суу агызуучу лотокторду орнотуу иштери башталат.
"Мындан тышкары, жарык орнотуу боюнча иштер параллель жүргүзүлөт. Белгилүү болгондой, Бишкек-Кара-Балта жолунун 80% калктуу конуштар аркылуу өтөт", - деди ал.
Подрядчиктин өкүлү, кытайлык China Railway No5 компаниясы магистралды эксплуатациялоонун кечиктирилишинин негизги себептерин атады. Планга ылайык, подрядчик ишти ушул жайда бүтүрүшү керек болчу, бирок уюлдук операторлор жана интернет провайдерлери менен кагазга уруксат берүүчү узун жумуш күтүлгөндөн узагыраак убакытка созулган.
"Кошумча жумуштар жер алдындагы коммуникацияларды өткөрүп берүү түрүндө пайда болду, которуу бир топ узак убакытка созулду. Экинчи себеби - коронавирус. Былтыр чек аралар жабылып, биздин адистер Кытайдан өз убагында учуп кете алышкан жок. Бир нече ай бою кечигүү болду", - деди басма сөз катчы.
Анткен менен, алар 45,1 км жолдун көпчүлүгүн 2021-жылдын ноябрь айына чейин бүткөрүүнү пландап жатышат. "Ошондой эле, жер алдындагы өтмөктөрдү, тротуарларды, кошумча ирригациялык тутумду орнотууну жолдогу белгилер менен кошо бүтүрөбүз", - деп кошумчалады ал.
Азамат базарынан Бишкек шаарынын башына чейин (Дэн Сяопин проспектиси) башталган узундугу 7,4 чакырым болгон жолдун экинчи бөлүгүндө жумуш быйыл гана башталды жана келерки жылдын октябрь айында бүткөрүлөт.
Подрядчиктин өкүлү белгилегендей, аталган участкада жамгырдан кийин унаа жолду суу каптабайт, анткени буга чейин кошумча суу өткөрүүчү түтүк орнотулган.
Буга чейинки абал:
Жолдун баштапкы долбоордук узундугу 52,5 км түзгөн, ал эми Kocks Consult консалтинг компаниясы техникалык-экономикалык негиздемесин жана долбоордун алдын-ала баасын даярдаган. Ушул эсептөөлөрдүн жыйынтыгы боюнча Азия Өнүктүрүү Банкы 100 миллион доллар бөлүү чечимин кабыл алды, Кыргызстандын өкмөтүнүн биргелешип каржылоосу 20,8 миллион долларды түздү.
Кийинчерээк, дагы бир консалтинг компаниясы Eptisa топографиялык сурамжылоолорду жана долбоордун инженердик баасын аныктаган башка изилдөөлөрдү жүргүзгөн.
Ошентип, деталдуу долбоорлоодон кийин, курулуш иштеринин баасы 115,1 миллион долларды түзүп, 23,06 миллион доллар тартыштык пайда болду, буга байланыштуу Транспорт министрлиги долбоордук документтерди кайрадан карап чыгып, бюджетке ылайык келтириши керек болчу. Министрлик реконструкцияланган бөлүктүн узундугун 7,4 кмге кыскартууну чечти.
Транспорт министрлиги подрядчик China Railway №5 келишим менен түзгөндө, реконструкциялоонун баасы 70,24 миллион долларды түзгөн, башкача айтканда, үнөмдөө 22 миллион долларды болгон, 2019-жылы үнөмдөлгөн каражатты курулушка жумшоону чечишкен мурда кыскартылган. Ошондой эле бул участокту реконструкциялоо иштери Кытайдын №5 темир жолуна түз келишим түзүү ыкмасы менен өткөрүлүп берилген.
Белгилей кетсек, жолдун экинчи бөлүгүн оңдоо үчүн мамлекетке 45,1 кмден бир аз көбүрөөк каражат сарпталат, анткени биринчиси төрт тилкелүү, экинчисинде бардык узундугу алты тилкеден турат.
