Кыргызстандын дүйнөлүк рейтингдеги орду. Таң калыштуусу, аябай бактылуу экенбиз

2021-жыл аяктап баратат. Kaktus.media сайтынын редакциясы Кыргызстан 2021-жылы абройлуу эл аралык рейтингдерде канчанчы орунда турганын аныктады.

Элитанын сапаты

Элиталык сапат индекси Швейцариядагы Сент-Галлен университетинин долбоору болуп саналат. Ал дүйнө жүзү боюнча элиталардын сапат индексин өлчөйт.

Долбоордун авторлору элита экономиканын ресурстарын, адамдык, финансылык же билимге негизделген координациялоо үчүн маанилүү потенциалды камсыз кылат деп эсептешет.

Элиталык сапат индекси төмөнкүдөй өлчөө аркылуу улуттук элиталардын коомго тийгизген таасиринин даражасын чагылдырат:

• бакубаттуулуктун көрсөткүчтөрү, башкача айтканда, коомдун бир бөлүгүнөн экинчи бөлүгүнө баалуулуктарды түзүү жана кайра бөлүштүрүү боюнча элиталардын иш-аракеттери;
• бийликтин көрсөткүчтөрү, же баалуулуктарды алып салуу потенциалы, ошондой эле элиталардын өлкөнүн институционалдык механизмдери аркылуу өздөрүнүн артыкчылыктарын жана бизнес моделдерин талап кылуу мүмкүнчүлүгү.

Кыргызстан бул рейтингде 151 өлкөнүн ичинен 121-орунду ээледи. Элитасынын сапаты боюнча Кыргызстанды Мьянма, Никарагуа, Конго Демократиялык Республикасы же Борбордук Африка Республикасы сыяктуу мамлекеттер менен салыштырууга болот.

2021-жылы Кыргызстан элиталардын сапат индекси боюнча дүйнөдөгү өлкөлөрдүн рейтингинде 121-орунду ээледи.

Өнүгүү

Дүйнөлүк гүлдөп-өнүгүүнүн индекси – бул дүйнө өлкөлөрүнүн жетишкендиктерин алардын бакубаттуулугу жана өнүгүүсү боюнча өлчөгөн көрсөткүч. Индекс британ аналитикалык борбору The Legatum Institute тарабынан жыл сайын жаңыланып турат.

Индекс коомдун ар кандай аспектилерин жана коомдук жыргалчылыктын параметрлерин чагылдырган тогуз категорияга бириктирилген көптөгөн түрдүү көрсөткүчтөрдүн негизинде түзүлөт:

• Экономика.
• Ишкердик.
• Башкаруу.
• Билим берүү.
• Саламаттык сактоо.
• Коопсуздук.
• Жеке эркиндиктер.
• Социалдык капитал.
• Экология.

2021- жылдын ноябрда жарыяланган өнүгүү индекси 167 өлкөнү камтыйт. 2020-жылдагыдай эле Кыргызстан индексте 90-орунга чыкты. Кыргызстандын өнүгүү рейтингинде Суринам, Марокко жана Намибия өлкөлөрү менен жакын.

2021-жылы Кыргызстан бакубаттуулук боюнча дүйнөдөгү өлкөлөрдүн рейтингинде 90-орунга жайгашты

Аскердик күч

Аскердик кубаттуулугу боюнча өлкөлөрдүн рейтинги 50дөн ашык түрдүү көрсөткүчтөрдү камтыйт. Ал армиянын көлөмүнөн, танктардын, кемелердин, учактардын жана башка аскердик техниканын санына кошумча катары аскердик чөйрөнү каржылоонун деңгээлин, өлкөнүн транспорттук инфраструктурасын, мунай продуктуларына жеткиликтүүлүгүн жана башка факторлорду эске алат. Армиянын күжүрмөн натыйжалуулугуна таасир этиши мүмкүн.

2021-жылы Кыргызстан аскердик кубаттуулугу боюнча рейтингде 93-орунга көтөрүлдү. 2020-жылы республика 98-орунда болчу. Рейтингге ылайык, Кыргызстандын аскердик күчүн Зимбабве, Грузия, Камбоджа жана Гватемала мамлекеттеринин аскердик күчү менен салыштырууга болот.

2021-жылы Кыргызстан дүйнөлүк аскерий держава рейтингинде 93-орунга чыкты

Киреше

Улуттук дүң киреше – мамлекеттин аймагында жыл ичинде өндүрүлгөн бардык товарлардын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн жалпы наркы. Бул экономикалык өнүгүүнүн негизги көрсөткүчтөрүнүн бири.

Дүйнөлүк банктын методологиясында жыл сайын дүйнө өлкөлөрүнүн керт башына улуттук кирешенин көрсөткүчтөрүн эсептеп чыгуучу бардык мамлекеттер жана аймактар ​​үч категорияга бөлүнөт:

• Калктын кирешеси жогору болгон өлкөлөр (12 616 доллар жана андан жогору).
• Калктын кирешеси орточо өлкөлөр (1036 доллардан 12615 долларга чейин).
• Калктын кирешеси төмөн өлкөлөр (1035 доллардан жана андан төмөн).

Кыргызстанда 2021-жылы улуттук дүң киреше 1240 долларды түздү (2020-жылы Кыргызстандын ИДПсы Дүйнөлүк банктын маалыматы боюнча 1160 долларды түзгөн). Биздин өлкө Бенин, Непал жана Танзанияларга окшош.

2021-жылы Кыргызстан улуттук дүң кирешенин көлөмү боюнча дүйнөдөгү өлкөлөрдүн рейтингинде 169-орунга чыкты

Баары бир бактылуу

Бул көрсөткүчтөргө карабастан, 2021-жылы Кыргызстан бактылуулук боюнча дүйнө өлкөлөрүнүн рейтингинде 67-орунга көтөрүлдү. 2020-жылы республика 74-орунду ээлеген болчу.

Бактылуулугу боюнча дүйнөдөгү өлкөлөрдүн рейтинги - дүйнө өлкөлөрүндөгү калктын бактылуулугун өлчөгөн эл аралык изилдөө долбоору.

Бактылуулугу боюнча Кыргызстанды Греция жана Эквадор менен салыштырууга болот.

2021-жылы Кыргызстан бактылуулук боюнча дүйнө өлкөлөрүнүн рейтингинде 67-орунду ээледи