Жаныбек Абиров кайра Жогорку Кеңешке шайлоого барам деген ойдо. БШКнын позициясы эки ача
Жогорку Кеңештин экс-депутаты Жаныбек Абиров кечээ, 24-июлда Фейсбукта түз эфирде жарандардын суроолоруна жооп берип жатып, кайрадан депутаттыкка аттанууну ойлоп жатканын билдирди.
Буга Борбордук шайлоо комиссиясынын мүчөсү Абдыжапар Бекматов реакция жасады. Ал Govori.TV сайтына билдиргендей, Жаныбек Абировдун Бишкек шаарынын Ленин шайлоо округу боюнча Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлигин көрсөтүүгө укугу жок. Анын айтымында, Абиров шайлоого катыша албайт, анткени кайра шайлоого өзү себепкер болгон.
"Конституциялык мыйзамда мындай норма бар. Кайра шайлоого себепкер болгон экс-депутаттын кайра шайлоого катышууга укугу жок. Экинчи жагынан моралдык жагы да бар. Мындай жоопкерчиликти оюнчук катары кабыл албаш керек", - деди Бекматов.
БШКнын дагы бир мүчөсү Кайрат Маматов Kaktus.media сайтына Абировдун Ленин шайлоо округу боюнча КР ЖК депутаттыгына талапкерлигин көрсөтүүсүнө жана шайлоого катышуусуна эч кандай мыйзамдык чектөөлөрдү көрбөй турганын билдирди.
"Экс-депутаттын шайлоо жарышына катышуунун моралдык жагы боюнча кесиптештеримдин пикири бар экенин билем жана мен да бул пикирге кошулам", - деди ал.
Абировдун үстүбүздөгү жылдын жаз айларында өзүнүн өтүнүчү боюнча ЖК депутатынын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотушу анын ишмердүүлүгүнүн моралдык жагына байланыштуу. Буга ылайык мөөнөтүнөн мурда шайлоолорду өткөрүү үчүн бюджеттен бир топ каражаттар сарпталды. Эми азыр, мөөнөтүнөн мурда кайра шайлоо өткөну турат.
"Экинчи жагынан, бүгүнкү күндө биз "компетенттүү" пиарды көрүп жатабыз: алар шайлоочу катары Абировдон кайра шайлоого катышууну суранып жатышат. Айрыкча, шайлоонун жыйынтыгын жокко чыгаруу жана сатып алуу боюнча акыркы жаңжалдын жана шайлоочулардын өтө төмөн активдүүлүгүнүн фонунда", - деп кошумчалады Маматов.
"ЖК депутаттарын шайлоо жөнүндө" мыйзам эмне дейт?
38-берене. Кайра шайлоо
2. Кайталап шайлоо өткөрүлгөн учурда, шайлоону жараксыз деп табуу үчүн аракеттери негиз болгон талапкерлер шайлануучу кызмат орундарына кайра көрсөтүлүшү мүмкүн эмес.
Бирок, Жаныбек Абиров мурунку шайлоого катышкан эмес, башка талапкерлердин айынан шайлоонун жыйынтыгы жараксыз деп табылган.
БШКнын төрагасынын мурдагы орун басары Атыр Абдрахматованын комментарийи:
"Кыргыз Республикасынын Президентин жана Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө" Конституциялык Мыйзамдын 65-беренесине ылайык, Жогорку Кеңештин депутаты Ж.Абировдун ыйгарым укуктары анын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу жөнүндө арызынын негизинде мөөнөтүнөн мурда токтотулган.
Андан соң президент 2023-жылдын 28-майына мөөнөтүнөн мурда шайлоону дайындап, анын жыйынтыгы 16-июнда талапкер Д.А.Ниязалиеванын аракеттеринде шайлоо мыйзамдарын бузуулар аныкталган. Мындан улам, Жогорку Соттун чечиминин негизинде кайра шайлоо жараксыз болгону үчүн 12-июлда мөөнөтүнөн мурун өткөн шайлоонун жыйынтыгы жокко чыкты.
Демек, алдыдагы бир мандаттуу Ленин шайлоо округу боюнча ЖК депутаттыгына кайрадан шайлоого Жаныбек Абировду кайра шайлоого жол бербөө таптакыр туура эмес. Парламентке депутат болуп шайлануу анын конституциялык укугу. Ар бир жарандын конституциялык укугу конституциялык мыйзамды эркин чечмелөө жана колдонуу менен эч кандай чектелиши мүмкүн эмес.
Бул округда 28-майга белгиленген шайлоонун жарабай калышына талапкер Дамира Ниязалиеванын аракеттери себеп болгон. Ага "Кыргыз Республикасынын Президентин жана Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 38-беренесинин 2-бөлүгүндө белгиленген чектөөлөр киргизилет, анда "кайталап шайлоолорду өткөрүүдө шайлануучу кызмат орундарына талапкерлерди кайра көрсөтүүгө жол берилбейт", - деп билдирди Kaktus.media сайтына БШКнын төрагасынын мурунку орун басары жана экс-акыйкатчы.
Эске салсак, 28-майда №26 Ленин бир мандаттуу шайлоо округу боюнча Жогорку Кеңештин депутаттыгына кезексиз шайлоо өтүп, анда көпчүлүк добушту (35,83%) Дамира Ниязалиева жеңип алган. Бирок Ички иштер министрлиги добуштарды сатып алуу фактысы боюнча иш козгоп, Ниязалиеванын штабында тинтүү жүргүзгөн. Талапкер өзү шайлоочуларды сатып алганын кескин четке какты. БШК аны кылмыш жоопкерчилигине тартууга макул болду. Учурда иштин абалы белгисиз.
Кийинки шайлоо 10-сентябрга белгиленген. Аларга катышууну каалагандар 10-августка чейин документтерин тапшырса болот.
Учурда аталган округ боюнча депутат болуу үчүн талапкерлигин көргөзгөндөрдүн саны сегизге жетти.
